Opzet van de Najaarsnota
Voor u ligt de Najaarsnota 2023. Dit is, na de voorjaarsnota, het tweede bijstellingsproduct van het boekjaar 2023. In november 2023 wordt dit product door Provinciale Staten behandeld in een Statenvergadering. De totstandkoming van dit product kent echter een lange doorlooptijd, mede door het zomerreces. Het gevolg daarvan is dat veel van de nu opgenomen bijstellingen zijn gebaseerd op de stand van zaken van mei/juni. In het onderdeel 'Eventuele mee- en tegenvallers' is daarom een nadere toelichting opgenomen op ontwikkelingen die een mogelijk financieel effect hebben en die pas bij de jaarstukken 2023 tot uitdrukking zullen komen.
Deze najaarsnota bevat bijstellingen die starten in het boekjaar 2023. Waar de ontwikkeling invloed heeft op de jaren ná 2023 zijn deze ook in de Najaarsnota 2023 verwerkt. Een voorbeeld hiervan betreft de ontwikkeling van de uitkering uit het provinciefonds. Dergelijke meerjarige bijstellingen zijn in de 3e W-vraag "Wat mag dat kosten?" in de ambities expliciet toegelicht.
In deze Najaarsnota 2023 presenteert het college van Gedeputeerde Staten het actuele financieel perspectief en het daaruit voortvloeiende meerjarenbeeld. Dat geldt als startpunt voor de Begroting 2024. Die begroting wordt gelijktijdig met deze najaarsnota aan Provinciale Staten toegestuurd. In die begroting zijn diverse voorstellen opgenomen die het meerjarig financieel beeld beïnvloeden ten opzichte van de stand die in deze najaarsnota is gepresenteerd. Voor de omvang van de begroting ná 2023 en de daarbij behorende begrotingssaldi adviseren wij u om de Begroting 2024 te raadplegen.
Voor beide producten geldt dat deze zelfstandig leesbaar moeten zijn, ook op de website. Een aantal onderdelen komt om die reden opnieuw terug in dit document zonder dat hier een wijziging op plaatsvindt. Als gevolg hiervan is de omvang van het papieren boekwerk relatief dik voor een bijstellingsproduct.
Waar zijn de bijstellingen opgenomen?
Provinciale Staten voert zijn budgetrecht uit op de doelen. Daarom stelt Provinciale Staten de budgetmutaties vast zoals die zijn opgenomen binnen de ambities onder de 3e W-vraag: "Wat mag dat kosten?". Indien noodzakelijk is er ook een beleidsmatige toelichting opgenomen bij de 2e W-vraag: "Wat gaan we doen om het beleidsdoel te realiseren?"
Als er ten opzichte van de begroting geen wijzigingen zijn dan is er standaard een zin opgenomen dat er geen wijzigingen hebben plaatsgevonden.
Voor de leesbaarheid zijn in het ambitieplan de teksten van de ambities en doelen overgenomen vanuit de Begroting 2023. Voor de beleidsprestaties zijn de namen blijven staan maar niet de tekst zoals in de begroting was opgenomen.
Opbouw van een ambitie
De ambities in de P&C producten kennen een uitwerking in 3 niveaus:
- Beleidsdoelen (PS) - 1e W-vraag: Wat willen we bereiken?
- Beleidsprestaties (GS) - 2e W-vraag: Wat gaan we doen om het beleidsdoel te realiseren?
- Hoeveel middelen zetten we daarvoor in - 3e W-vraag: Wat mag dat kosten?
Provinciale Staten stellen de uitwerking van de ambities en beleidsdoelen vast inclusief de middelen die hiervoor op het niveau van het beleidsdoel beschikbaar voor worden gesteld. Gedeputeerde Staten stellen de uitwerking van de beleidsprestaties en de middelen die daarvoor beschikbaar worden gesteld vast.
Classificatie bijstellingen
In deze najaarsnota zijn diverse bijstellingen opgenomen. Om de leesbaarheid te vergroten en de besluitvorming door Provinciale Staten te faciliteren is in de toelichting op de 3e W-vraag ‘Wat mag dat kosten?’ per bijstelling een classificatie toegevoegd.
Classificatie | Toelichting |
|---|---|
Nieuw besluit | Dit betreft bijstellingen die het gevolg zijn van nieuw beleidvoor niet eerder vastgestelde doelen of niet eerder vastgestelde activiteiten of middelen bedoeld om deze doelen te bereiken. Nieuw wil in de praktijk zeggen, dat wij deze activiteiten nog niet doen en dat wij hier nog geen middelen voor beschikbaar hebben gesteld. In deze categorie zijn ook begrotingswijzigingen opgenomen over de actualisatie van bestaand beleid in de vorm van intensivering of heroverweging/scope wijzigingen. Het gaat hierbij om actualisatie van activiteiten of de inzet van middelen binnen een bestaand takenpakket, gericht op het bereiken van vastgestelde doelstellingen. |
Bestaand beleid | Dit betreft bijstellingen die het gevolg zijn van reeds in PS aangenomen Statenvoorstellen, moties of amendementen en die nu financieel-administratief worden verwerkt in dit P&C-product. Dit kunnen bijstellingen zijn als gevolg van indexeringen, doorschuiven van middelen, autonome ontwikkelingen, etc. Daarnaast valt hieronder ook de aframing van bestaande budgetten. |
Getalnotatie (v) en (n)
In de toelichting op de 3e W-vraag 'Wat mag dat kosten?' is per bijstelling in de titel aangegeven wat het financiële effect van die bijstelling is. Dit moet als volgt worden gelezen:
- Een (v) betekent dat de lasten worden verlaagd en/of de baten worden verhoogd;
- Een (n) betekent dat de lasten worden verhoogd en/of de baten worden verlaagd.
Per bijstelling is vervolgens aangegeven hoe dit financiële effect wordt verwerkt. Bijvoorbeeld dat het verrekend wordt met een daarvoor ingestelde reserve, een bijbehorende specifieke uitkering of met het begrotingssaldo.
Lastencategorieën
In deze Najaarsnota wordt in het samenvattend financieel beeld, en daarnaast in elke ambitie bij de 3e W-vraag 'Wat mag dat kosten?', inzicht gegeven in de opbouw van de lasten via een grafiek. De lasten zijn daarbij onderverdeeld in vier categorieën:
- Arbeidskosten: betreft de loonkostenformatie zoals opgenomen onder A in de paragraaf Arbeidscapaciteit
- Kapitaallasten: betreft de kapitaallasten als gevolg van een investering
- Subsidies en inkomensoverdrachten: betreft de lastneming van subsidies en daarnaast bijdragen aan met name andere overheidsinstellingen
- Overige lasten: betreft de lasten die niet gerekend worden tot de hiervoor genoemde categorieën
De categorie 'subsidies en inkomensoverdrachten' vormt een omvangrijk deel van de provinciale begroting. In deze categorie zijn de lasten begroot van subsidies, waaronder de concessie voor het openbaar vervoer. Daarnaast zijn hierin ook de bijdragen opgenomen die de provincie verstrekt aan andere overheidsinstellingen, zoals de omgevingsdiensten. Dergelijke bijdragen worden in de verslaggevingsregels (Iv3) aangeduid als 'inkomensoverdrachten'.
Verwerking amendementen en moties vorige P&C producten in deze begroting
In deze Najaarsnota zijn een aantal aangenomen moties en amendementen vanuit de Voorjaarsnota 2023 verwerkt:
- Amendement 755 - Verhoging financiële ondersteuning fracties. Deze is in de Najaarsnota 2023 verhoogd met een structureel effect in de begroting 2024 en verder.
- Amendement 751 - Subsidieplafond Vliegende Brigade en Amendement 756 - Subsidieplafond Knelpunten 2023 zijn reeds verwerkt door het vaststellen van de subsidieplafonds bij Voorjaarsnota 2023 en financiële dekking was reeds aanwezig en heeft zodoende geen verdere uitwerking in de Najaarsnota 2023.