Eventuele mee- en tegenvallers
In voorgaande paragrafen is inzicht gegeven in het financiële beeld zoals dat bekend is bij het opstellen van deze Najaarsnota 2023. Mede door het zomerreces kent dit product een lange (interne) doorlooptijd. De bijstellingen die in deze Najaarsnota zijn opgenomen zijn veelal gebaseerd op de inzichten van mei/juni. De behandeling van dit P&C-product in Provinciale Staten staat gepland in november.
Vanuit Provinciale Staten is eerder de behoefte geuit om op het moment van behandeling van P&C-documenten, zoals deze Najaarsnota, inzicht te hebben in te verwachten mee- en tegenvallers die het vermoedelijke jaarresultaat beïnvloeden en hoe die op langere termijn doorwerken. Het gebruik van financiële bandbreedtes wordt daarbij als wenselijk gezien. In het vervolg van deze paragraaf wordt daartoe een aanzet gedaan.
Lasten
Lastneming subsidies
In de provinciale begroting vormen subsidies een omvangrijk deel. De lastneming van subsidies is gebonden aan specifieke verslaggevingsregels. Dat wil zeggen dat een verstrekte subsidie in het kalenderjaar 2023 niet altijd als last (volledig) verantwoord zal worden in het boekjaar 2023. Voor subsidies onder de € 250.000 worden de lasten verantwoord in het jaar waarin de activiteiten aanvangen. Voor subsidies boven de € 250.000 worden de lasten toegerekend aan de jaren waarop de activiteiten betrekking hebben. Dit is ook als zodanig vastgelegd in de provinciale financiële verordening in artikel 4.44.
Via de reguliere P&C-cyclus wordt een zo goed mogelijke ingeschat van wat er aan subsidies verstrekt zal worden en welke bedragen in welke jaren verantwoord gaan worden. De realisatie (= lastneming van subsidies) kan hiervan afwijken doordat bijvoorbeeld activiteiten later beginnen dan eerder gedacht, of dat de planning van de uitvoering van activiteiten wordt bijgesteld door de subsidieontvanger. Daarnaast is het ook mogelijk dat richting het einde van het jaar er nog eindafrekeningen van subsidies binnenkomen. Als activiteiten niet (volledig) door de subsidieontvanger zijn uitgevoerd dan resulteert dit in een teruggaaf aan de provincie. Dergelijke incidentele voordelen zijn nog niet in de begroting geraamd en zullen pas bij het opstellen van de jaarstukken tot uitdrukking komen. Qua bandbreedte wordt, op basis van voorgaande jaarrekeningen, ingeschat dat dit gaat om een bedrag tussen de € 10 mln en € 30 mln.
Arbeidscapaciteit
Voor het realiseren van de ambities in de begroting is arbeidscapaciteit nodig. Door de krapte op de arbeidsmarkt is het moeilijker om alle vacatures tijdig te vullen. Dat kan deels ondervangen worden door tijdelijk van extern personeel gebruik te maken. De mate waarin een onderbesteding op arbeidscapaciteit zich daadwerkelijk gaat voordoen in 2023 is daardoor lastig te voorspellen.
Qua bandbreedte wordt, op basis van voorgaande jaarrekeningen, ingeschat dat dit gaat om een bedrag van maximaal € 10 mln.
Planmatig onderhoud
Eén van de wettelijke taken van de provincie is om de eigen infrastructuur te bedienen, beheren, onderhouden en geschikt te houden voor veilig gebruik. Daarbij wordt uitgegaan van het onderhoudsniveau ‘Sober en Doelmatig’, wat betekent dat voorkomen wordt dat er een achterstand in onderhoud ontstaat en de provincie aansprakelijk is voor eventuele schades die hierdoor zijn ontstaan. Via een plan- en projectmatige aanpak wordt invulling gegeven aan deze wettelijke taak waar jaarlijks een substantieel bedrag (ruim € 600 miljoen) mee is gemoeid. De uitvoering van deze werkzaamheden vindt soms enkele weken eerder of later plaats dan bij het opstellen van deze Najaarsnota bekend was. Dat kan ertoe leiden dat de lastneming al in 2023 plaatsvindt, terwijl dit voor 2024 was begroot. Of juist vice versa: dat de lasten in 2023 waren begroot, maar pas verantwoord worden in het jaar 2024. Deze fluctuaties worden, conform de gemaakte afspraken, verrekend met de egalisatiereserve beheer & onderhoud maar hebben wel effect op de mate waarin de lasten in de begroting worden gerealiseerd.
Qua bandbreedte wordt, op basis van voorgaande jaarrekeningen, ingeschat dat dit gaat om een bedrag van maximaal € 5 mln (zowel positief als negatief).
Baten
Uitkering provinciefonds
Op Prinsjesdag (dinsdag 19 september) wordt door de minister van Financiën de Miljoenennota en de Rijksbegroting aan de Tweede Kamer aangeboden. Op basis van de daarin opgenomen plannen en voornemens wordt ook de septembercirculaire van het provinciefonds gepubliceerd. Daarin is opgenomen wat de ontwikkeling is van de omvang van de uitkering (accres) van het provinciefonds voor zowel het jaar 2023 als daarna. De publicatie van deze circulaire komt te laat om nog te verwerken in deze Najaarsnota 2023. De uitkering die de provincie Zuid-Holland ontvangt kan zowel naar boven als naar beneden worden bijgesteld als gevolg van de Rijksbegroting. Verder wordt aan het einde van het jaar de Decembercirculaire gepubliceerd, waarin op basis van de laatste ontwikkelingen nog een bijstelling wordt doorgevoerd voor het jaar 2023. In zowel de September- als Decembercirculaire worden jaarlijks ook decentralisatie-uitkeringen opgenomen: dat zijn algemene middelen die aan provincies worden verstrekt die niet volgens het verdeelmodel van de algemene uitkering verdeeld kunnen worden.
Qua bandbreedte wordt, op basis van voorgaande jaarrekeningen, ingeschat dat dit gaat om een bedrag van maximaal € 5 mln (zowel positief als negatief).
Motorrijtuigenbelasting
Volumewijzigingen in het jaar 2023 kan het jaarrekeningresultaat beïnvloeden. Met name door de ontwikkeling van het aandeel elektrische auto's, die tot en met 2024 volledig zijn vrijgesteld van de heffing, is de verwachting van de opbrengst onzeker. Qua bandbreedte wordt, op basis van voorgaande jaarrekeningen, ingeschat dat dit gaat om een bedrag van maximaal € 5 mln (zowel positief als negatief).
Specifieke uitkering Tijdelijke regeling bodem
Gemeenten en provincies met een taak als bevoegd gezag Wet bodembescherming kunnen een specifieke uitkering aanvragen voor de onderdelen historische spoedopgaven, buitenproportionele opgaven (PFAS en diffuus verspreid lood) en oude afspraken van de SPUK Bodem 2023. Het doel van deze uitkering is om nieuwe bodemkwaliteitsopgaven op te pakken in samenwerking met de vijf omgevingsdiensten. Op het moment van het opstellen van deze Najaarsnota was er nog geen zekerheid over de beschikking van de ingediende aanvraag en het te ontvangen bedrag.
Qua bandbreedte wordt ingeschat dat dit gaat om een bedrag van maximaal € 0,8 mln.